Według oficjalnych danych, do października 2021 r. w Sądzie Okręgowym w Warszawie zostało złożonych ponad 30 tys. pozwów związanych z kredytami frankowymi. Ile z tych spraw dotyczy pozwania Frankowiczów przez bank po prawomocnym wygraniu sprawy o unieważnienie umowy kredytowej?
Niewiele.
„Obecnie w Sądzie Okręgowym w Warszawie toczy się 30 338 spraw dotyczących umów kredytu denominowanego lub indeksowanego do walut obcych” – poinformowała rzeczniczka prasowa ds. cywilnych Sądu Okręgowego w Warszawie Sylwia Urbańska.
W Sądzie Okręgowym w Warszawie od 1 kwietnia 2021 r. XXVIII Wydział Cywilny, który zajmuje się wyłącznie rozpoznawaniem spraw frankowych.
Według danych przesłanych Państwowej Agencji Prasowej przez Sylwię Urbańską do Wydziału „frankowego” wpłynęło zaledwie pięć spraw z powództwa banku przeciwko kredytobiorcy o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. Z danych tych bezspornie wynika, że aktualnie nadal zdecydowana większość spraw frankowych jest wytaczana przez Frankowiczów i dotyczy stwierdzenia nieważności umowy lub jej tzw. „odfrankowienia”.
Banki aktualnie masowo przegrywają sprawy sądowe z kredytobiorcami, którzy zawarli umowę kredytu denominowanego lub indeksowego do franka szwajcarskiego. Chcąc więc odstraszać i zniechęcić kolejnych Frankowiczów do złożenia pozwu sądowego o stwierdzenie nieważności umowy kredytowej, wytaczając sporadycznie powództwa przeciwko tym, którzy sprawę wygrali o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z ich kapitału.
Co na to prawo Unii Europejskiej?
Nieważność umowy kredytu frankowego wynika bowiem z naruszenia przez banki postanowień dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach z konsumentami poprzez wprowadzenie do umowy nieuczciwych klauzul (abuzywnych). W ramach utrwalonego orzecznictwa TSUE konsekwentnie wskazuje, że ochrona konsumentów leży w interesie publicznym. A zatem podkreślić należy, że uwzględnienie przez sąd takiego roszczenia banku byłoby sprzeczne z prawem europejskim.
Jak z roszczeniami banków postępują sądy krajowe?
Z punktu widzenia kredytobiorców można śmiało stwierdzić, że sądy polskie bardzo dobrze radzą sobie z kwestią roszczeń banków o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. Dotychczasowe prawomocne wyroki oddalają wszelkie roszczenia banków o zapłatę wynagrodzenia (por. Wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 20 lutego 2020 r., I ACa 635/19, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie (Getin Noble Bank) z 21.02.2021r., Wyroku Sąd Okręgowego w Białymstoku (ING Bank Śląski) z dnia 19.05.2021).
W uzasadnieniach wyroków sądy stwierdzają, że żądanie przez bank po unieważnieniu kredytu frankowego, „wynagrodzenia za korzystanie z kapitału” jest sprzeczne z celami Dyrektywy 93/13 i udzielonej konsumentowi na jej podstawie ochronie oraz nie znajduje oparcia w polskich przepisach.
Warto dodać, iż także w ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Rzecznika Finansowego „wynagrodzenia za korzystanie z kapitału” jest sprzeczne z celami Dyrektywy 93/13 i udzielonej konsumentowi na jej podstawie ochronie oraz nie znajduje oparcia w polskich przepisach.
Dla tych Frankowiczów, którzy się obawiają
Kredytobiorcom posiadającym kredyt we franku szwajcarskim, a wciąż obawiającym się wytoczenia powództwa przeciwko bankom, głównie właśnie ze względu na ewentualne pozwanie przez bank w przyszłości, mogę zasugerować złożenie pozwu, w którym ich żądanie opierać będzie się na tzw. „odfrankowieniu” umowy, a nie jej unieważnieniu. „Odfrankowienie” umowy uniemożliwia bankowi złożenie pozwu o zapłatę, ponieważ w tym przypadku umowa trwa nadal, a zatem bank czerpie korzyści w postaci odsetek i dalszych kosztów okołokredytowych.
W uproszczeniu – Frankowicz z kolei otrzymuje na mocy wyroku sądowego przewalutowaną na złote polskie umowę kredytową, bez powiązania do franka szwajcarskiego i pozbawioną klauzul niedozwolonych, czego konsekwencją jest brak możliwości naliczania przez bank tzw. spreadu walutowego, który stanowi znaczny i ukryty koszt dla kredytobiorcy. A naliczony przez lata spread podlega zwrotowi na rzecz kredytobiorcy – zazwyczaj w wysokości kilkudziesięciu tysięcy złotych.
Zapraszam również do przeczytania innego naszego wpisu z tej tematyki:
Karolina Jabłkowska-Byrska, radca prawny
600986727, kj@kredytwefranku.pl